ADHD en Hoogbegaafdheid

ADHD is een stoornis in concentratie, met gebrekkige impulscontrole en hyperactiviteit. Wanneer de hyperactiviteit ontbreekt wordt gesproken van ADD, dit zijn veelal kinderen die dromerig overkomen.

Hoogbegaafde kinderen kunnen ook AD(H)D hebben, maar hoogbegaafdheid zelf kan ook doen denken aan ADHD. Als een kind zich voortdurend verveelt kan het structureel dromerig of druk gedrag laten zien in de klas. Door de verhoogde sensitiviteit kan een hoogbegaafd kind overprikkeld en druk worden.

Bij kinderen met AD(H)D wordt de hoogbegaafdheid regelmatig gemist, doordat ze niet goed tot leren komen en op school niet goed presteren. Uiteraard maakt het voor de aanpak veel uit of er wel of niet sprake is van AD(H)D.

​

De hoogbegaafde volwassene met AD(H)D heeft vaak al een leven lang te kampen gehad met onderpresteren, vermoeidheid en frustraties. Een diagnose kan helpen bij het zelfinzicht en biedt mogelijkheden voor behandeling.

​

​

Autisme en hoogbegaafdheid

Autismespectrumstoornis is een stoornis in het verwerken van informatie, vooral van sociale informatie. Kinderen met ASS hebben moeite met sociale interactie, hebben vaak moeite met schakelen en onverwachte situaties en kunnen erg geïnteresseerd zijn in enkele onderwerpen. Op school staan ze vaak wat buiten de groep en vragen ze van de leerkracht meer begeleiding. ASS komt ook bij hoogbegaafde kinderen voor, maar soms wordt de diagnose ten onrechte gesteld.

Hoogbegaafde kinderen kunnen zich soms ook niet helemaal thuis voelen bij hun leeftijdgenootjes, door andere interesses en ander verloop van hun persoonlijkheidsontwikkeling. Het is belangrijk om te weten wat er aan de hand is. Het hoogbegaafde kind met ASS vraagt andere begeleiding dan het hoogbegaafde kind dat zijn gelijkgestemden nog moet vinden. 

Ook hoogbegaafde volwassenen kunnen ten onrechte denken ASS te hebben, vanuit het zich zo anders voelen. Echter, hoogbegaafde volwassenen met autisme kunnen zich soms juist heel sociaal gedragen vanuit de mogelijkheid om cognitief te leren zich aan te passen.

​

​

Angst en hoogbegaafdheid

Hoogbegaafde kinderen zijn over het algemeen vaker angstig dan andere kinderen. Het hoogbegaafde kind kan al jong nadenken over grote onderwerpen en is in staat om veel risico’s te bedenken. Het is dan ook belangrijk om te accepteren dat een zekere mate van angst erbij hoort voor deze kinderen. Toch kan het zo zijn dat de ernst van de angsten maakt dat we spreken van een angststoornis en we daar gerichte behandeling voor moeten geven. Het kan echter averechts werken om te snel een diagnose en een standaard angstbehandeling te starten bij hoogbegaafde kinderen. 

Bij hoogbegaafden werkt cognitieve gedragstherapie of EMDR vaak niet zonder specifieke aanpassingen.

​

​

Leerproblemen en hoogbegaafdheid

Leerproblemen als dyslexie en dyscalculie of problemen met de executieve functies komen ook voor bij hoogbegaafde kinderen. Deze problemen worden echter niet altijd of pas laat ontdekt. Dit komt doordat hoogbegaafde kinderen vaak heel  goed zijn in het compenseren van hun moeilijkheden. Ze vinden een strategie, waardoor ze wel meer moeite moeten doen, maar die maakt dat het probleem niet opvalt. Het kan ook zijn dat niet wordt gedacht aan hoogbegaafdheid door het leerprobleem en hierdoor achterblijvende leerprestaties.  Beide hebben grote invloed op het zelfbeeld, het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. 

​

​

Depressie en hoogbegaafdheid

Hoogbegaafde kinderen zijn in staat om dieper en grootser te denken dan hun leeftijdsgenootjes. Dit  maakt dat zij zich al op jonge leeftijd kunnen bezighouden met zware thema’s, over de wereld of over henzelf. Daarnaast zijn zij vaak erg sensitief en pikken veel op van andermans emoties. Ook dit kan het leven zwaarder maken. Het is belangrijk om goed te onderscheiden wat gedachten en gevoelens zijn, die passen bij de levensfase (al hoeft dat dan niet te passen bij de kalenderleeftijd), en wanneer er sprake is van een depressief beeld, dat behandeld moet worden. Enkele gesprekken kunnen soms al veel helpen bij sombere gevoelens.

We zien regelmatig volwassenen die voor hun somberheid geen passende therapie kunnen vinden. De klik met de therapeut komt hierbij erg nauw.

​

​

Burn-out / bore-out en hoogbegaafdheid

Wij zien hoogbegaafde kinderen met zowel burn-out als bore-out klachten. Beide geven vergelijkbare klachten zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen, maar de oorzaak is verschillend. Bij bore-out is er sprake van chronisch onvoldoende uitdaging of verveling, bij burn-out heeft een kind het gevoel het altijd druk te hebben of ligt de lat te hoog. Deze klachten komen weinig voor bij kinderen met een gemiddelde intelligentie en worden daardoor ook niet altijd herkend. Het gedrag wordt dan anders geinterpreteerd, waardoor de juiste aanpak uitblijft. 

Volwassenen met bore-out klachten willen nog wel eens vaak van baan veranderen, langdurig ziek zijn of depressieve klachten ontwikkelen.

​

​